วิธีปฏิบัติสมาธิ
“สมาธิ แบบง่าย ๆ ทำตัวให้สบาย…ทำใจให้สงบ”
ทำตัวให้สบาย
นั่งขัดสมาธิ ขาขวาทับขาซ้าย มือขวาทับมือซ้าย วางไว้บนหน้าตักพอสบาย ๆ หรือนั่งในท่าที่สบาย ขยับร่างกาย ผ่อนคลายทุกส่วนให้สบาย หลับตาเบา ๆ คล้ายตอนที่เราใกล้จะหลับ
ทำใจให้สงบ
ทำใจให้ว่าง ๆ นิ่งเฉย ๆ ปล่อยวางในทุกสิ่ง ทำความรู้สึกเหมือนอยู่คนเดียวในโลกหรือสมมติตัวเราอยู่กลางอวกาศโล่ง ๆ ทำใจเราให้เบิกบาน แช่มชื่น ปราศจากความคิด ปลอดโปร่ง โล่ง เบา นำใจมาไว้ที่กลางท้องอย่างเบาสบาย รักษาอารมณ์สบายนี้ไปเรื่อย ๆ ด้วยใจที่เยือกเย็น ไม่เร่งร้อน เร่งรีบ
จุดศูนย์ถ่วง (Center of Gravity : CG)
จุดที่เสมือนเป็นที่รวมของน้ำหนักของวัตถุ ปกติวัตถุของแข็งมีรูปร่างจะมีจุดศูนย์ถ่วง ถ้าเอาอะไรไปรองรับตรงจุดสมดุลนั้น สิ่งนั้นก็จะตั้งอยู่ได้
จุดศูนย์ถ่วงของมนุษย์ จะอยู่ที่บริเวณกลางลำตัวระดับสะดือ หรือบริเวณกลางท้อง ถ้านำใจของเราไปวางไว้ตรงจุดนี้ ใจและร่างกายของเราจะสมดุลมั่นคง และมีพลัง
“สติกับสบาย”
ความสบาย เป็นหัวใจของการปฏิบัติธรรม
แต่ต้องมีสติ ควบคู่ไปกับความสบาย
มีสติ คือเอาใจมาอยู่กับตัวของเรา
มาหยุดมานิ่งภายในอย่างสบาย ๆ
“หยุด เป็นตัวสำเร็จ”
หยุด หมายถึง หยุดคิด
“ไม่ว่าจะเห็น หรือไม่เห็นอะไร
ให้ทำใจหยุดนิ่ง เฉย ๆ อย่างสบาย ๆ
อย่าลุ้น เร่ง เพ่ง จ้อง”
“ปรับใจในชีวิตประจำวัน”
ปรับความคิด คำพูด และการกระทำของเรา มองโลกตามความเป็นจริง ไม่ใส่ใจในเรื่องคน สัตว์ สิ่งของ มากเกินไป
คิด พูด ทำแต่เรื่องที่ทำให้สบายใจ คิดและมองแต่สิ่งที่ดี (มองโลกในแง่ดี)
“สร้างความสุขในการนั่งสมาธิ”
ชอบธรรมชาติ
นั่งในท่าที่สบาย ท่าใดก็ได้ ทำใจผ่อนคลาย เหมือนนั่งอยู่ท่ามกลางธรรมชาติ ที่อากาศเย็นสบาย หรือริมน้ำตกที่กำลังไหลเรื่อย ๆ เย็น ๆ ให้ความสดชื่น
ชอบฟังเพลง
เลือกดนตรีบรรเลง ทำนองเบา ๆ หลับตาเบา ๆ ฟังเพลิน ๆ สบาย ๆ
นึกถึงความใส
นึกถึงเพชรใส ๆ หรือก้อนน้ำแข็งใส ๆ หยดน้ำกลมใส ที่เกาะบนยอดหญ้า
อุปสรรคและวิธีแก้ไข
อุปสรรค |
อาการ |
วิธีการแก้ไข |
|---|---|---|
| ง่วง | ปล่อยใจไม่ตั้งมั่น พักผ่อนน้อยหรือดื่มน้ำน้อย | ดื่มน้ำหรือล้างหน้าให้สดชื่นแล้วเริ่มนั่งใหม่ หากง่วงมากก็ปล่อยให้หลับ |
| ปวดเมื่อย | เมื่อย ชา | เปลี่ยนท่านั่ง/เปลี่ยนอิริยาบถ อย่ากังวลเรื่องร่างกาย สนใจที่ใจหยุดใจนิ่ง |
| ฟุ้ง | มีเรื่องต่าง ๆ เข้ามาในความคิด | ปล่อยผ่านไป หรือค่อย ๆ ลืมตาหลับตาใหม่ หรือนึกนิมิต/ภาวนาอย่างสบายๆ ใจเย็น ๆ |
| ตึง | ตึงหรือเกร็ง ตั้งใจมากเกินไป | ปล่อยร่างกายผ่อนคลายให้สบาย ๆ |
“ง่วง ก็ปล่อยให้หลับ
เมื่อย ก็ขยับ
ฟุ้ง ก็ลืมตา”
ก่อนเลิกนั่งสมาธิ
ให้นึกถึงความดีที่เราได้ทำมา แผ่เมตตา นึกความปรารถนาดีให้ทุก ๆ สรรพสัตว์ ขอให้ทุกชีวิตมีความสุข ปราศจากทุกข์ภัย
เมื่อเลิกนั่งสมาธิ
ให้รักษาอารมณ์สบายที่ได้จากสมาธิให้ได้ทั้งวัน
สมาธิทำได้ทุกที่ ทุกเวลา
ไม่ว่าจะเป็นที่บ้าน ที่โรงเรียน หรือที่วัด แม้กระทั่งอยู่บนรถ
คนที่ไม่สามารถฝึกสมาธิได้
คนตาย มีแค่ร่างกายอย่างเดียว ไม่สามารถฝึกสมาธิได้
คนบ้า เพราะขาดสติสัมปชัญญะ ไม่สามารถรับรู้เรื่องราวใด ๆ ได้
คนที่ไม่ได้ทำ ไม่ทำย่อมไม่เกิดสมาธิ แก้ไขโดยการเอาใจใส่ ให้เวลากับการฝึกสมาธิ
สำเร็จได้ด้วยสมาธิ
จาก mgronline.com 4 เม.ย. พ.ศ. 2559
เมย์ รัชนก อินทนนท์
เจ้าของแชมป์แบดมินตัน “อินเดีย โอเพน” เผยเคล็ดลับสภาพจิตใจนิ่ง นั่งสมาธิทุกคืน พร้อมล่าแชมป์ “มาเลเซีย โอเพน” ต่อ มองไกลถึงคว้าเหรียญโอลิมปิก 2016 ที่บราซิล
โน้ส อุดม แต้พานิช
“…ความสำเร็จในการทำเดี่ยวไมโครโฟน คือ สมาธิ ลำพังตัวผมเองไม่มีปัญญาจำอะไร ได้เยอะขนาดนั้นหรอก แต่ผมเคยบวชมาก่อน เวลาต้องการลำดับความคิด หรือคิดอะไรไม่ออก ผมจะนั่งสมาธิ นั่งแค่ช่วงสั้น ๆ ก็ช่วยได้…”
หมูป่าอะคาเดมี่
“การฝึกสมาธิ ก็จะทำให้เกิดสติ และอดทนมากขึ้น การติดอยู่ในถ้ำหรือในเหตุการณ์วิกฤตต่าง ๆ จะเป็นภาวะช็อกตื่นตระหนก ฟุ้งซ่าน ว่าจะเกิดอันตราย เริ่มอยู่นานขึ้น ร่างกายอ่อนแอ การฝึกสมาธิ ก็จะทำให้เกิดสติและร่างกายอดทนมากขึ้น
ส่วนที่ว่าควบคุมความหิวได้นั้น อาจเป็นเพราะร่างกายไม่ได้ขยับมาก ไม่ได้ใช้พลังงาน ร่วมกับมีความอดทนเพิ่มขึ้น” พญ.พรรณพิมลกล่าว
จาก mgronline.com 5 ก.ค. 61
The Science of Meditation, 2003
คนอเมริกันสิบล้านคน นั่งสมาธิอย่างสม่ำเสมอ…
TIME Magazine
พาดหัวไว้อย่างน่าทึ่ง ว่า …
“นักวิทยาศาสตร์” ก็ศึกษาวิจัย เรื่องสมาธิ…
“แพทย์” ก็เชียร์ ให้นั่งสมาธิ…
“ชาวอเมริกัน…นับสิบล้านคน” ก็นั่งสมาธิ… ทุกวัน
ถามว่า… “นั่งกันไปทำไม?” ตอบว่า… “ก็มันดีน่ะสิ”
เบื้องหลังความสำเร็จของ GOOGLE คือ การฝึกให้พนักงาน “เจริญสติ” บริษัทยักษ์ใหญ่ด้าน Technology อย่าง Google ที่ตอนแรกผมคิดว่าค่อนข้างห่างไกลกับเรื่องของสติ/สมาธิ กลับกลายเป็นว่าได้ใช้การเจริญสติให้เป็นประโยชน์ ในการสร้าง Innovation ออกมาอย่างต่อเนื่อง และมีอิทธิผลต่อโลกของเราอย่างมาก
“แหล่งกำเนิดของความสุขที่ว่านี้
มีอยู่แล้วภายในตัวของมนุษย์ทุก ๆ คน
และสามารถเข้าถึงได้ด้วยการนั่งสมาธิ”
